ضرورت سیاست‌گذاری برای توسعه ورزش محلات!

در واقع ورزش محلات که به موازات ورزش مدارس بیشترین سهم را در توسعه و گسترش ورزش قهرمانی را داشتند، دیگر رنگ و بوی سابق را ندارد تا جایی که عبارت‎هایی نظیر «ورزش محلات و زمین‎های خاکی» در دایره لغات نسل جوان نمی‌گنجند و اصلاً جایگاهی ندارد.

به گزارش مازند اسپرت (مازند ورزش)،در جهان پرشتاب و گذرای امروز بسیاری از واژه‌ها و ساختارها، در حال رنگ باختن و حتی نابودی هستند. ورزش محلات که در گذشته یکی از پرطرفدارترین مقولات محسوب می‌شد و سکوی پرش بسیاری از قهرمانان و پهلوانان محسوب می‌شد یکی از این ساختارها است که امروزه دیگر جایگاهی در ورزش مملکت ندارد؛ به‌عبارت‌دیگر ورزش محلات در هیاهوی رؤیای داشتن تیم‎های لیگ برتری در شهرستان‎ها، قراردادهای میلیاردی فوتبالیست‎ها، دعواهای درون فدراسیونی، نتیجه گرایی، هیجان جام جهانی و … در کمای مطلق به سر می‎برد.

در واقع ورزش محلات که به موازات ورزش مدارس بیشترین سهم را در توسعه و گسترش ورزش قهرمانی را داشتند، دیگر رنگ و بوی سابق را ندارد تا جایی که عبارت‎هایی نظیر «ورزش محلات و زمین‎های خاکی» در دایره لغات نسل جوان نمی‌گنجند و اصلاً جایگاهی ندارد.
***راز و رمز ورزش محلات
 در گذشته همه ورزشکاران و علاقه‌مندان به ورزش، شروع کارشان از همین زمین‎های خاکی حاشیه شهرها و روستاها بود و تا مراحل بالای قهرمانی می‎رسیدند. از آنجایی که تعداد زمین‎های خاکی و ورزشکاران محلات زیاد بود، انتخاب و گزینش ورزشکاران نیز برای مربیان راحت بود. جام‎های متعددی که ورزشکاران محل با هزینه‌های شخصی ورزشکاران و شوراها و ورودی تیم‎ها برگزار می‎کردند، امروزه تقریباً به خاطره‎ها پیوسته است و مسابقات ورزشی اکثرا دولتی شده‎اند و بیشتر در ماه رمضان و مسابقات بین آموزشگاهی خلاصه می‎شوند.
در گذشته ورزش محلات عمدتاً به بازی‎ها و ورزش‎های اطلاق می‎شد که در زمین‎های اطراف شهرها و روستا یا در زمین‎های خالی که صاحبان آن‌ها قصد و ساخت و ساز در آن‌ها نداشتند و حتی در مدارس که زمین‎های ورزشی دارند انجام می‎شد.
در ورزش محلات بیشتر توجه به اصل بازی و نشاط مطرح بود و بچه‎های سعی می‎کردند از کمترین امکانات بیشترین استفاده را ببرند. زمین‎ها با گچ خط‎کشی می‎شدند.
تیرهای دروازه چوبی بودند و اثری از تور نبود. هیچ‎کس بیمه ورزشی نداشت. اکثر بچه‎ها با دمپایی و زیرپوش بازی می‎کردند، تبانی و دست‎های پشت پرده هم وجود نداشت. در این زمین‎ها در طول سال به‌عناوین‌مختلف مسابقات ورزشی برگزار می‎شد که با استقبال شدید جوانان همراه بود؛ اما در جامعه کنونی ساخت و سازهای متعدد، کمبود زمین‎های خالی، کم شدن حوصله مردم در تحمل صدای شور و نشاط جوانان، گسترش بازی‎های رایانه‎ای، گرانی برخی وسایل ورزشی نظیر توپ و کفش و پیراهن و دلایل اجتماعی و اقتصادی نظیر صنعتی شدن جوامع انسانی، وجود سرگرمی‎های دیجیتال نظیر ماهواره، اینترنت و باعث شده مردم کمتر به حرکت بی اندیشند و به‌تبع آن ورزش همگانی و ورزش محلات عملاً به فراموشی سپرده شوند.
با حذف یا کمرنگ شدن زمینه ورزش محلات در جوامع شهری، افرادی که قصد ورزش کردن دارند با محدودیت‎هایی همراه هستند. در واقع امروزه ورزش به سالن‎های ورزشی یا تنها زمین‎های چمن شهرها محدود شده که بی‎شک گنجایش همه طرفداران ورزش را ندارد از سوی دیگر شهریه و سایر هزینه‎های جاری در ورزش امروز، از عمده دلایل عدم استقبال از ورزش دولتی است.
*** دلایل بیرونق شدن ورزش محلات
  عوامل زیادی در بی‎فروغ شدن چراغ ورزش محلات تأثیرگذار بوده‎اند. شاید تغییر ذائقه سرگرمی نسل جوان از ورزش و تحرک به سرگرمی‎های دیجیتال و رایانه‎ای را بتوان یکی از عمده دلایل این ماجرا دانست. بالا رفتن ضریب نفوذ تلویزیون و ماهواره در منازل و پخش ۲۴ ساعته برنامه‎های سرگرم‎کننده از این طریق رسانه یکی از عوامل تمایل به کم‎تحرکی در بین نسل جوان محسوب می‎شود. بازی‎های رایانه‎ای از دیگر موارد کاهنده میل به ورزش‎های حرکتی در هوای آزاد است. انجام بازی‎های رایانه‌ای در بین نسل جوان و حتی برخی بزرگ‌سالان به امری واجب تبدیل شده است که به‌جا آوردن قضای آن در هر کوی و برزن، در راه مدرسه، داخل سرویس مدرسه، همایش، کلاس درس استاد و … از طریق موبایل، تبلت، نوت بوک و … امکان‎پذیر است!
گسترش ساخت و ساز و کمبود زمین‎های خالی از دیگر عوامل کمرنگ شدن گرایش به انجام ورزش‌های حرکتی می‌باشد. چرا که با گسترش قارچ گونه ساخت و ساز و اقتصادمحور شدن تفکرات بسیاری از مردم جامعه، دیگر زمین برای گل‌کوچک و فوتسال هم یافت نمی‎شود، چه برسد به فوتبال!
از سوی دیگر در جامعه صنعتی به دلیل فشارهای عصبی و سخت شدن زندگی خلق‌وخوی مردم نیز دچار دگردیسی و تغییرات اساسی می‌شود و مردم کمتر حوصله سروصدا و های‌وهوی جوانان را دارند. شاید به همین دلیل در هنگام عصر در هیچ کوی و برزن بساط گل‌کوچک پهن نمی‎شود و یا اگر پهن شود با سروصدا و اعتراض همسایه‎ها خیلی زود جمع می‎شود.
 
***اثرات حذف ورزش محلات بر جامعه و ورزش قهرمانی
این نگاه دولتی به ورزش نیز چیزی جز انحراف اهداف ورزش به همراه نخواهد داشت و ماحصل ورزش دولتی یا به عبارتی تزریق تمام منابع ورزش به بدنه ورزش قهرمانی علی‎الخصوص فوتبال و ورزش‎های اسمی، پیشی گرفتن رقبای ما در سطوح بین‎المللی، سونامی فقر حرکتی در جامعه، افزایش بیماری‎های قبلی و عروقی، گرایش به مواد دخانی و قلیان و در سطح بالاتر مواد مخدر، شیوع فساد در جامعه، تمایل همگانی به تماشای برنامه‎های بی‌محتوا ماهواره‎ای، گسترش بی‌دروپیکر بازی‎های رایانه‎ای و … است.
بی‎شک هرقدر ورزش در محلات و پارک‎ها کمتر شود، تمایل به بازی‎های رایانه‎ای و مجازی بیشتر می‎شود که اثرات آن بر همگان آشکار است و آن‌ها قبلاً در مقاله‎ای بررسی کرده‎ایم. تمایل به مواد مخدر و دخانیات و گرایش به انجام سایر اعمال خلافکارانه و اقسام بزه از دیگر مضرات کمرنگ شدن ورزش در متن جامعه علی‎الخصوص محلات است.
در بخش فنی و تخصصی نیز به‌تبع هر قدر انجام ورزش محدودتر شود و به کلاس‎ها و مدارس فوتبال و والیبال و امثالهم ختم شود، گزینش بازیکنان مستعد برای مربیان دشوار خواهد بود. چرا که دلایل خانواده برای فرستادن فرزندان به این کلاس‎ها عمدتاً ورزش قهرمانی نیست. چاقی، لاغری، پر کردن اوقات فراغت، چند ساعت در امان بودن از سروصدای کودکان، چشم‌وهم‌چشمی و … از دلایل تمایل برخی خانواده برای ثبت‎نام فرزندانشان در این کلاس‎ها است.
 از دیگر تبعات منفی این امر می‎توان به از بین رفتن بازی‎های بومی – محلی اشاره کرد. بازی‎هایی که نسل امروز حتی اسمی از آن‌ها نشنیده است تا چه رسد به اینکه بتواند آن‌ها را انجام دهد!
چاره کار چیست؟
هر چند دغدغه امروز مسئولان در حوزه ورزش با بزرگان و ریش‌سفیدهای ورزش این مملکت متفاوت است و بیشتر تمایل در هزینه برای ورزش قهرمانی دیده می‎شود ولی توصیه می‎شود با هماهنگی صاحبان زمین‎های حاشیه شهرها، یا حتی زمین‎های به وجود آمده از تخریب ساختمان‎های قدیمی مجوز احداث زمین‎های خاکی صادر شود تا نسل امروز هم با خاک خوردن و بازی در زمین‎های خاکی آشنا شود.
نسل امروز به حاضری خوری عادت کرده و هیچ‎گاه زیر بار مسئولیت نمی‌رود. در صورتی که تا همین چند سال قبل در شهرهای استان و حتی روستاهای استان انواع و اقسام مسابقات و جام‌ها توسط خود جوانان محل ساماندهی و اجرا می‎شد.
هماهنگی با ادارات آموزش و پرورش و در اختیار گذاشتن زمین‎های ورزشی مدارس از دیگر راهکارهای افزایش گرایش جوانان به ورزش در محیط‎های باز است.
امروزه در تابستان فقط مدارس در روزهای دوشنبه و چهارشنبه برای انجام امور اداری و ثبت‎نام بازگشایی می‎شوند. جا دارد از این ظرفیت در سطح کلان‎تر استفاده کرد.
امید است مسئولان در کنار همدلی و تعامل با بزرگان و خاک خورده‎های ورزش استان، با وحدت رویه و همدلی زیر بنای توسعه ورزش همگانی و ورزش محلات را بنا نهند و بخشی از بودجه ورزش استان را به توسعه ورزش محلات اختصاص دهند.