ورزش زورخانه‌ای، تلفیق ورزش و ارزش

به گزارش مازند اسپرت (مازند ورزش)،۲۱ تیرماه، روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای است. بعید به نظر می‌رسد کسی با شنیدن این عبارات به یاد جوانمردی و اخلاق و بزرگواری نیافتد. تغییر در واژه‌ها و کلمات، بیهوده اتفاق نمی‌افتد. امروزه دیگر کسی از کلمه پهلوان در ورزش استفاده نمی‌کند. همه از ورزشکاران می‌گویند. خب باید هم اینطور باشد.

امروزه با رشد سرمایه‌داری و گسترش ارزش‌های سرمایه‌دارانه در همه ابعاد زندگی انسان مدرن، ورزش نیز تبدیل به یک کار شده است. بنابراین ما از ورزشکاران حرف می‌زنیم. کسانی‌که کارشان ورزش است و ویژگی مهم کار هم چیست؟ کسب سود!!! که البته در جای خودش خیلی هم خوب است. انسان‌ها باید کسب سود کنند تا بتوانند زندگی کنند، اما بحث چیز دیگری است.

دو نام آشنا در فرهنگ پهلوانی
در روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای قرار داریم. ورزشی که پیشینه‌ای کهن در فرهنگ ایرانی دارد و نمایانگر پیوند جوانمردی و قدرت روحی و جسمی است.

فردوسی و شاهنامه، دو نام بزرگی هستند که علاوه بر معرفی فرهنگ و تاریخ این سرزمین، حس غرور و اعتماد به نفس را در ایرانیان تقویت کرده و شناسنامه‌ای دقیق از گذشته تاریخی ایرانیان را پیش چشم خواننده باز می‌کند.

فردوسی در کتاب ارزشمند شاهنامه از همه وجوه ایرانی بودن سخن گفته و توجه ویژه وی بر پهلوانی و منش و روش آن، این اثر را از سایر کتب ادبی متمایز نموده است چنانکه ورزش، ابزارهای ورزشی و جایگاه فرهنگی و مردمی آن در شاهنامه، موضوع مهمی است که نمی‌توان بی تفاوت از کنار آن گذشت.

ورزش زورخانه‌ای یا باستانی و یا ورزش پهلوانی دنباله همان آموزش‌هاست که در محدوده تاریخی و فرهنگی ایران از گذشته‌های دور رواج داشته است. ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای قدمت بسیار بالایی در کشور ما دارد و در شهرستان سپیدان هم اجرای گرامیداشت آن به بیست و هفت سال بالغ می‌شود.

جهان ورزش، تحمیل ارزش‌ها، اربابان این عرصه
امروز ما در جهان و روزگاری زندگی می‌کنیم که آن را عصر مدرنیته و تکنولوژی می‌نامند. عصری که همه چیز را متفاوت با نسل پیشین خود تغییر داد و ورزش از این مقوله مستثنی نیست. ورزشی که روزگاران گذشته در هر جای جهان هم عنان با ارزش‌های جامعه گام بر می‌داشت، امروزه در قالبی دیگر و در راهی دور از ارزش‌های جامعه در ساحت این جهان مدرن جولان می‌دهد و می‌تازد.

قبل از شرح ورزش جا دارد کمی از وضعیت امروزمان را یادآور شویم. وضعیتی که شاید به جرأت بتوان گفت در آن خیلی از چیزها در جای خودش نیست. در روزگاری که در محوریت آن پول و نیازهای مادی فرمانرواست، و این نیازهاست که انسان‌ها را به هر طرف که بخواهد می‌کشاند. نیازها و هوس‌هایی که آن انگیزه را در برادر بوجود می‌آورد که برادر کشی کند. نامردی کند و گوش به فرمان هوس‌های خود، آن کارهایی که پست‌ترین است را انجام دهد.

اختلاس‌های کلان ،جنگ و نسل کشی، نافرمانی‌های مدنی، فساد ،فحشا ،دروغ و نامردمی و رفتارهای خشن و ویرانگر با طبیعت و حیوانات همه و همه‌ی این دنائت‌ها و رذالت‌ها از آن جا سرچشمه می‌گیرند که در جهان امروز ما نیازهای انسانی و مادی و در یک کلام پول و قدرت بجای اخلاق و معنویت و به معنای واقعی کلمه بجای خدا حکم فرما گشته است.

در فضایی که به قول نیچه آن فیلسوف غربی، خدا مرده است، زشت جای زیبا، خوب جای بد، هوس‌های آلوده بجای عشق و نامردی جانشین مردی و فتوت می‌شود، و ما آن قدر غرق در این تمایلات و بی راهه‌ها هستیم که کم کم قدرت تشخیص خود را هم ازدست داده و می‌دهیم.

در جهانی که در آن خدا نه در روح و متن جامعه، بلکه فقط در کلیساها و مساجد محدود باشد، ورزش‌ آن جامعه هم باید در فضایی بدون حضور خدا پرورش و رونق یابد و در آن‌ها آن قدر ناجوانمردی، خیانت، باند بازی و بدفرهنگی عادت شود که متولیان امر ورزش مجبور شوند برای گسترش روحیه‌ی جوانمردی کاپ اخلاق دهند، و اندک حرکات جوانمردانه در دنیای ورزش را بستایند، در حالی که اگر در ورزش امروز ما همچون گذشته خدا و اخلاق خدایی جایی داشت، شاید حال ورزش امروز جهان این‌قدر بد نمی‌بود.

فرهنگ زورخانه‌ای، هم‌گین با فرهنگ اسلامی ایرانی
اما در ایران ما هنوز گنجینه‌ای وجود دارد که به نام ورزش باستانی و زورخانه‌ای، که از مرام و مسلک آن هنوز بوی خدا می آید، هنوز در فرهنگ پهلوانی و زورخانه معنویت و اخلاق محوریت دارد. در زورخانه هنوز بزرگ‌تری و کسوت و موی سپید احترام و عزت دارد.

در زورخانه و در فرهنگ پهلوانی هنوز ناموس و وطن حرمت دارند، و پهلوانان و ورزشکاران زورخانه صیانت از ناموس و وطن خود را وظیفه می‎دانند؛ پول و مادیات برای آن‌ها وسیله‌ای است برای تعالی اخلاقی و رسیدن به فضایل نه هدف و محور فعالیت. در مسلک زورخانه ضعیف کشی و ظلم به مظلوم محکوم است، حمایت و طرفداری از ضعیفان وظیفه.

از آنچه دارند اگر چه کم و ناچیز می‌بخشند. در فرهنگ پهلوانی محمد و اسلام نابش و علی و آیین فتوتش الگو و پیشوا هستند. یکی از نقاط تمایز و قابل افتخار این ورزش مکتبی این است که مرام آن از تلاقی دو فرهنگ غنی و دو گوهر ایران باستان و اسلام ناب محمدی مشروب شده و به این دلیل شاید به جرأت بتوان گفت این ورزش نمونه‌ی کوچکی از آن مدینه فاضله‌ی تمدن ایرانی اسلامی است که یکی از آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران بوده و هست.

خدارا شاکریم که در بحبوحه‌ی ورزش‌های مدرن هنوز کسانی هستند که پرچم این ورزش و فرهنگ را بالا نگه داشته و گوهرهای نابش را از گزند رذایل روزگار در امان می‌دارند.

هفدهم شوال سالروز نبرد تاریخی مولای متقیان حضرت علی(ع) و عمروبن عبدود، آن روزی که پیامبر از آن به رویارویی تمام کفر در برابر تمام اسلام تعبیر فرمودند را بهانه‌ای می‌کنیم تا با عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای هر ساله این فرهنگ و تمدن گران‌سنگ و با ارزش را گرامی بداریم، و تلاش کنیم که این فرهنگ را در متن و روح جامعه، مردم و حتی حکومت و دولتیان گسترش دهیم تا شاید روزی بیاید که جامعه‌ای داشته باشیم مطابق با اصول پهلوانی و جوانمردی.